In het Turkse zaakje waar ik de laatste tijd regelmatig zit te werken kwam er gisteren een vrouw naar me toe om te vragen of ik aan het schrijven was. Ze vertelde dat ze zelf ook schreef en dat ze veel triests had meegemaakt en dat al dat triests haar naar het papier drijft. Ze móét er gewoon over schrijven. Niet eens om met de wereld te delen, maar om te overleven. We raakten verder aan de praat en ze wilde het adres van deze website weten. Toen ik dat had gegeven dacht ik: help, volgens mij gaat ze niet gelukkig worden van al die tips.
Zo’n blog vol met adviezen kan overweldigend zijn – lijkt mij. Een regeltje hiervoor, een regeltje daarvoor. Als je al die regels opvolgt, word je knettergek. Ik zou zelf niet in staat zijn nog een letter op papier te krijgen als ik met al die adviezen die ik hier geef rekening moest houden. Ook al heb ik de adviezen gebaseerd op mijn eigen schrijfpraktijk.
Maar waarom dan dit blog? Op het juiste moment kun je baat hebben bij een advies. Bijvoorbeeld op het moment dat je bij het schrijven tegen een probleem aanloopt en daarvoor een oplossing zoekt. Zeker als dat specifieke probleem zich vaker voordoet. Dan kun je baat hebben bij een advies van iemand die er ook mee te maken heeft.
Maar als je een verhaal hebt geschreven dat is zoals je wilt dat het is, in godsnaam, ga het niet verknallen met het toepassen van regels. Geen regels vanwege de regels. Ook al komen ze van dit blog.
Een mooie vergelijking: in het Boeddhisme zijn er leefregels. Maar die regels zijn er alleen voor diegenen die niet weten hoe ze moeten leven. Als je leven goed is zoals het is, hoef je je helemaal niet met regels bezig te houden.
Je moet niet krabben als het niet jeukt.
En jij?
Hoe ga jij met schrijfadviezen om? Wanneer negeer je ze? Wanneer pas je ze toe? Laat het hieronder weten!
9 reacties op “Je moet niet krabben als het niet jeukt”
De schrijftips zie ik niet direct als schrijftips, meer als tips over het plannen, of over het herschrijven/redigeren. Vooral dat laatste. Bij zelf-correctie weet je vaak dàt iets niet goed is, maar wàt er dan niet goed is, is onduidelijk. Tenzij je flink wat theoretische kennis van het schrijfproces hebt, waarbij je het probleem kunt ontleden en oplossen.
Ik probeer zoveel mogelijk op te pikken aan tips, maar ik schrijf er niet naar. Er is geen formule voor een goed boek. Nee, dat klopt niet: een goed boek voldoet aan alle technieken, een uitstekend boek ook, steekt daar letterlijk boven uit, en dat extra dat kun je niet leren. Ik denk dat een fase van “onbewust bekwaam” (model van Maslow) daarin een grote rol speelt: je bent daardoor veel vrijer aan het schrijven terwijl je niet zo heel erg hoeft te twijfelen aan je kunnen, waar je nog tekort schiet zie je zelf in en je kunt zelf de weg naar verbetering vinden. Je voelt de jeuk niet eens meer.
Hallo Ton,
Natuurlijk ben ik me tijdens het schrijfproces zelf niet continu van alle regeltjes en tips bewust. Als ik dat wel zou moeten zijn, zou ik gek worden.
Ondanks dat haal ik veel plezier en kennis uit het lezen van je blog en andere schrijftips, ik ga er dan ook regelmatig naar op zoek. Hoewel ik niet alle regels zonder meer opvolg, helpt het mij wel om me steeds opnieuw bewust te worden van mezelf en hoe ik schrijf en daarop scherp en alert te blijven.
Groetjes,
Esther Liebregts
Hallo Esther, Dat is precies wat ik zelf zou doen bij een blog met schrijftips: selectief shoppen. Prima toch?
Zeker wel! Maar dat niet alleen; het opzoeken van schrijftips is ook een soort methode om ‘wakker te blijven’, steeds weer scherp naar jezelf te kunnen kijken.
Ik vind schrijfadviezen altijd erg interessant, soms leidt het tot een verhelderend inzicht. O, dat dat moet dus anders. Als ik schrijf, lap ik al de regels aan mijn laars, of probeer ik althans. Als ik nadenk over het lopen, struikel ik ook meteen. Zoiets.
Beste Ton,
Allereerst: mijn complimenten voor je blog! Ik lees je stukjes met erg veel plezier en kijk ook zeer uit naar je boek over korte verhalen schrijven.
Over jouw vraag: als je schrijft om te schríjven, dan kun je alle ‘regels’ natuurlijk volledig aan je laars lappen. Ik denk dat jouw tips en adviezen vooral meerwaarde hebben voor de schrijver die gelézen wil worden. Waarom wordt het ene verhaal verslonden en bejubeld, terwijl het andere na twee alinea’s grommend terzijde wordt geschoven? Om dat te begrijpen zul je moeten snappen hoe het technisch ‘werkt’ en dát is voor een deel te leren (althans, zo hoop ik 😉
En zo lees ik jouw adviezen dan ook. Jouw blog helpt mij om die knullige ‘eerste versie’ kritisch te bekijken en te ontdekken op welke manieren ik mijn verhaal beter zou kunnen maken – in de hoop dat het ooit ook met plezier gelezen wordt.
Groet!
Beste Kim, Inderdaad helpt het ook mij om de fasen in het schrijfproces uit elkaar te houden. Eerst gewoon schrijven, zonder dat mijn kritische stem al te luid mag worden. Na afloop mag de kritiek losbarsten.
Beste Ton,
Ik ga ermee om zoals jij zegt. Ik pik op wat ik kan gebruiken. Tijdens het schrijven houd ik me niet aan regels. Dat komt allemaal later wel, als proeflezers gaan struikelen over passages, zinnen, zinsconstructies en andere zaken die niet lekker lopen.
Wat ik doe met dit blog, is de regels lezen, er over nadenken ( en vaak constateren dat ik heel veel intuïtief al zo doe), er af en toe een aantekening van maken in mijn opschrijfboekje en dan ga ik over tot de orde van de dag; verder schrijven aan mijn roman. Af en toe schuift er in mijn hoofd een laatje open waar de artikelen uit dit blog in opgslagen zijn. Dan komt er iets uit dat ik kan gebruiken.
Ga dus vooral zo door!
groet van,
Astrid
Doet me goed om te horen, Astrid. Veel van wat ik hier blog, zit ergens in mijn achterhoofd, soms onbewust, en het is wel ‘wennen’ om het zo expliciet op het scherm te zien. Wat je zegt, de orde van de dag is: verder schrijven. Groet!