Een kort verhaal heeft conflict nodig. Laten we kijken wat een conflict eigenlijk is, en daarna enkele misverstanden verhelpen:
- Je verhaal heeft geen conflict nodig.
- Conflict is het zelfde als ruzie.
- Voor conflict kun je in een latere fase zorgen.
Wat is conflict?
Conflict komt voor uit de beleving (ofwel het narratief) van het personage. Dat een personage een narratief heeft, is al een conflict. Want de wereld en het narratief vallen nooit samen.
Misverstand 1: Je verhaal heeft geen conflict nodig
Misschien is de gedachte: ja, maar ik heb een heel subtiel verhaal en dat is helemaal niet Hollywood-achtig. Het is gewoon miniem, subtiel. Of: mijn personage is vredelievend, ze is vooral thuis, heeft het beste voor met de wereld en ze denkt vaak na over de wereld, hoe ze die een betere plaats kan maken.
Maar dat een een narratief per definitie conflictueus is, dat heeft niets te maken met lief of niet lief, met ruzie of geen ruzie. Dat er een conflict is, wil zeggen dat wat iemand denkt, niet samenvalt met de werkelijkheid. Als iemand iets hoopt of iets verwacht, dan is dat al conflict. Want dat is niet de situatie hoe die is.
Misverstand 2: Conflict is hetzelfde als ruzie
Vaak wordt gedacht dat een conflict een enorme ruzie is. En ja, dat kan wel, maar dat is niet wat een conflict per se moet zijn. Het conflict is gewoon het verschil tussen wat er in iemands hoofd zit en wat de werkelijkheid is. En daar kun je een hoop ruzie over maken, maar ook als je dat niet maakt, dan is er altijd dat spanningsverschil tussen het narratief en de werkelijkheid.
Misverstand 3: Voor conflict kun je in een latere fase zorgen
Wat ik ook wel eens hoor is dat studenten denken dat er ooit wel eens een conflict in het verhaal moet komen, maar dat het geen haast heeft, dat ze eerst gewoon maar het verhaal gaan schrijven. Ze hopen dat er iets moois ontstaat waar ze later altijd nog een conflict in kunnen stoppen. Maar ook dat gaat aan iets wezenlijks voorbij. En dat is, nogmaals, dat het conflict altijd het narratief zelf is, en dat het voortkomt uit iemands belevingswereld.
Vergelijk het met een fiets ontwerpen. Je kunt dan ook niet eerst een heerlijke stoel ontwerpen en als die af is, eens gaan bedenken hoe je daar twee wielen en twee trappers onder krijgt. Die wielen en trappers moeten vanaf het begin af aan een centrale positie innemen. Zo is het ook met het conflict.
En jij?
Hoe kijk jij tegen conflict in verhalen aan? Vind je het belangrijk? Of misschien overschat? Wat is volgens jou conflict?
6 reacties op “Conflict in een kort verhaal: drie misverstanden”
Is er wel zoiets als een ‘recept’ voor een goed verhaal, waar per se iets wel of niet ‘in moet zitten’? Dat vraag ik mij af. Een lat om het verhaal langs te leggen is wel handig, om je bewust te worden van wat je nu eigenlijk aan het doen bent en als aanknopingspunt voor de (kwaliteits)discussie.
Interessant, Gabriëlle. Wat ik me afvroeg, heb je zelf ideeën over of er wel of niet iets in een verhaal moet zitten? Mijn ervaring is dat er vaak uitzonderingen te bedenken zijn.
Wetmatigheden zijn er wel, zoals dat het verhaal van het personage uit zichzelf al conflict is, omdat het niet samenvalt met de werkelijkheid. Verhaal is nou eenmaal verhaal en werkelijkheid is werkelijkheid. Maar dat is niet iets waarvoor je als schrijver iets moet doen. Het is zoiets als zwaartekracht. Daar hoef je ook niets voor te doen, maar het kan wel handig zijn er rekening mee te houden.
En verder: ieder verhaal heeft zijn eigen meetlat, denk ik. Ieder verhaal heeft een eigen grammatica, en kan alleen volgens die eigen grammatica geschreven worden. Je kunt het alleen op zijn eigen merites beoordelen. Bij verhalen van studenten probeer ik me af te vragen: wat wil het verhaal zijn en is het dat ook?
Ik denk dat je advies dat er niet per se een conflict moet zijn, waardevol is. Een schrijfdocent noemde bijvoorbeeld een obstakel als een element dat kan leiden tot een interessant kort verhaal. Bijvoorbeeld: iemand moet om een dwingende reden naar de Achterhoek, en dan gaat het onderweg steeds harder sneeuwen.Maar je zou een obstakel ook als een soort conflict kunnen zien: zal de figuur doorreizen ondanks de steeds harder vallende sneeuw of keert hij om, en wat is het gevolg van die keuze.
Inderdaad niet een conflict in de zin van een ruzie, maar wel dat er een verschil is tussen iemands belevingswereld (narratief) en de werkelijkheid. Een obstakel kan daarbij handig zijn, dat zorgt er dan voor dat wat iemand wil of voor ogen heeft (en dat deel is van zijn narratief) niet overeenkomt met hoe het daadwerkelijk is. En dat geeft spanning.
Mooi verhaal… volgens mij moet er in een kort verhaal een onverwachte wending plaatsvinden om de lezer op het verkeerde been te zetten. Dit kan ook ik het slot gebeuren.
Mooie toevoeging, Annemarie. Dankjewel. Ik denk dat er aan het eind van het verhaal iets onder het verhaal vandaag moet komen.